świat roślin
Maliny w ogrodzie – jakie odmiany wybrać
Maliny w ogrodzie – jakie odmiany wybrać
Maliny to jedne z tych owoców, które „znikają” z miski szybciej, niż zdążysz je umyć.
Dziś na rynku do wyboru dostępnych jest tyle odmian, że bez problemu dobierzesz coś do małego ogrodu, działki rodzinnej albo dłuższego owocowania od czerwca aż po pierwsze przymrozki.
Kluczem jest zrozumienie dwóch głównych grup malin i wybranie kilku odmian pod swoje potrzeby, a nie „pierwszej lepszej” ze sklepu.
Maliny letnie czy jesienne? 🗓️
W dużym skrócie maliny dzielimy na:
Maliny letnie (tradycyjne, jednorazowe)
- owocują raz w roku, zwykle od końca czerwca do lipca,
- plon pojawia się na pędach dwuletnich – czyli tych, które wyrosły w poprzednim sezonie,
- po owocowaniu te pędy się wycina, a młode zostawia na przyszły rok,
- często mają bardzo duże, deserowe owoce o świetnym smaku.
Przykłady: ‘Laszka’, ‘Sokolica’, ‘Glen Ample’, ‘Tulameen’, ‘Pruska’, ‘Benefis’, ‘Przehyba’.
Maliny jesienne (powtarzające owocowanie)
- owocują głównie na pędach jednorocznych – tych z bieżącego roku,
- pierwsze owoce pojawiają się od sierpnia aż do przymrozków,
- przy amatorskiej uprawie najczęściej ścina się wszystkie pędy nisko przy ziemi (ok. 5 cm) późną jesienią lub wczesną wiosną – to bardzo ułatwia cięcie.
Przykłady: ‘Polka’, ‘Polana’, ‘Polesie’, ‘Pokusa’, ‘Benefis’, ‘Koral’, ‘Polonez’
Na co patrzeć przy wyborze odmiany? 🔍
Zanim rzucisz się na piękne zdjęcia w katalogu, zwróć uwagę na:
- termin owocowania – wolisz wcześniejsze (czerwiec–lipiec) czy późniejsze (sierpień–październik),
- wielkość i jędrność owoców – do deserów lepsze duże, jędrne; na soki i dżemy mogą być drobniejsze,
- odporność na choroby i mrozy,
- siłę wzrostu i ilość odrostów – odmiany bardzo „dzikie” szybko zarosną na pół działki,
- kolce – jeśli dzieci biegają po ogrodzie, warto rozważyć odmiany z mniejszą ilością kolców.
Polecane maliny letnie do ogrodu 🍓 (czerwiec–lipiec)
‘Laszka’ – najsłodszy deser w czerwcu
- Typ: malina letnia, bardzo wczesna.
- Owoce: duże, wydłużone, jasnoczerwone, bardzo smaczne.
- Plusy: obfite plonowanie, piękne owoce „jak z obrazka”, świetne na świeżo.
- Minusy: pędy mogą przemarzać przy ostrych zimach bez śniegu – ważne jest lekkie osłonięcie stanowiska.
‘Sokolica’ – duże owoce, łatwy zbiór
- Typ: letnia, wczesna–średniowczesna.
- Owoce: duże, bardzo jędrne, ładny kolor, dobrze znoszą transport.
- Plusy: dość sztywne pędy, wygodny zbiór, owoce deserowe i na przetwory.
- Minusy: jak większość letnich – wrażliwsza na przemarzanie pędów dwuletnich.
‘Glen Ample’ – malinowy klasyk z dużym plonem
- Typ: letnia, jedna z najpopularniejszych odmian w Europie.
- Owoce: bardzo duże, jasnoczerwone, słodko–kwaśne, jędrne, dobrze trzymają się na krzaku.
- Plusy: wysoki plon, wygodny zbiór, dobre zarówno świeże, jak i mrożone/dżem.
- Minusy: rośnie dość silnie – potrzebuje podpór i trochę miejsca.
‘Tulameen’ – deserowa, aromatyczna
- Typ: letnia, średnio późna.
- Owoce: duże, bardzo smaczne, cenione w uprawie deserowej.
- Plusy: smak!
- Minusy: raczej dla cieplejszych rejonów i osłoniętych stanowisk – w chłodniejszych może gorzej zimować.
Polecane maliny jesienne (powtarzające) 🍇 (sierpień–przymrozki)
Tu zaczyna się prawdziwy raj dla ogrodu rodzinnego – proste cięcie, długi okres zbioru, mniej kłopotów z przymrozkami, bo owoce są na pędach jednorocznych.
‘Polka’ – królowa jesiennych malin
- Typ: powtarzająca owocowanie, jedna z najpopularniejszych odmian na świecie.
- Owoce: duże, jędrne, bardzo smaczne, deserowo–przetwórcze.
- Termin: bardzo wczesne owocowanie na pędach jednorocznych.
- Wzrost: 1,5–1,8 m, pędy dość sztywne, z kolcami.
- Odporność: dobra tolerancja chorób grzybowych, dobrze znosi przycinanie.
‘Polana’
- Typ: powtarzająca, polska odmiana.
- Owoce: średniej wielkości, smaczne, dobre na świeżo i na przetwory.
- Termin: zaczyna owocować wcześnie, od sierpnia, i ciągnie do przymrozków.
- Wzrost: umiarkowany, krzewy nie są bardzo wysokie, dają sporo odrostów.
‘Pokusa’
- Typ: powtarzająca, późna.
- Owoce: bardzo duże (jedne z największych wśród malin), sercowate, lekko wydłużone; świetne do deserów, mrożonek i dżemów.
- Termin: od połowy sierpnia aż do przymrozków.
‘Polesie’ – kompaktowa i plenna
- Typ: powtarzająca.
- Cechy: mniejsze krzewy, solidny plon, owoce deserowo–przetwórcze.
- Świetna do małych ogrodów, gdzie nie ma miejsca na wysokie rzędy malin.
‘Polonez’ – nowoczesna odmiana o ładnych owocach
- Typ: powtarzająca, polecana zarówno do uprawy towarowej, jak i amatorskiej.
- Owoce: atrakcyjne wizualnie, smaczne, nadają się na świeżo i do przetworów.
- Plusy: dobra zdrowotność
-
Specjalne typy malin – żółte, bardziej odporne, do małych ogrodów
Oprócz klasycznych czerwonych malin, warto wiedzieć, że są też:
- maliny żółte – np. odmiany typu ‘Poranna Rosa’ (słodkie, deserowe, bardziej dla własnej rodziny niż na sprzedaż – nietypowy kolor),
- odmiany mniej kolczaste – wygodniejsze przy zbiorze (warto dopytać w szkółce, bo pojawiają się nowe odmiany o ograniczonej ilości kolców),
- odmiany do uprawy w donicach/tunelach – kompaktowe, dobrze znoszą cięcie, można je trzymać przy tarasie.
Jeśli masz bardzo mało miejsca, lepiej mieć:
- 2–3 odmiany jesienne (np. ‘Polka’, ‘Polana’, ‘Polesie’),
- niż długi rząd różnych letnich, które trudniej przyciąć i zabezpieczyć na zimę.
Dwa zdania o stanowisku – żeby odmiana miała szansę się wykazać 🌞
Nawet najlepsza odmiana malin nie pokaże pełni możliwości, jeśli rośnie w złym miejscu.
- Maliny lubią słońce i osłonę od wiatru – świetne są miejsca przy żywopłocie czy tarasie.
- Gleba powinna być żyzna, wilgotna, ale przepuszczalna (nie podmokłe doły).
- Co kilka lat warto nawozić kompostem i kontrolować, czy plantacja się nie „zagęszcza” – nadmiar pędów = mniej światła = mniej owoców.